Ardeşen (Lazca ve Gürcüce: არტაშენი/Artaşeni ya da არდაშენი/Ardaşeni), Rize’nin il merkezine 45 km mesafede bir ilçesidir. 743 km² yüz ölçümüne sahip ilçe, 1 belde, 42 köy ve yedisi Tunca Beldesi’ne bağlı 28 mahalleden oluşmaktadır. Doğusunda Fındıklı, batısında Pazar, güneyinde Altıparmak Dağları ve kuzeyinde Karadeniz ile çevrilmiş olup, kıyı uzunluğu 10 km’dir.
Genel olarak ılıman, dört mevsim yağışlı bir iklime sahip olan ilçenin ortalama sıcaklığı 15 derece civarındadır. İç kısımlarına gidildikçe iklimin biraz daha sertleştiği görülebilir.
Ardeşen’in sarp ve engebeli arazisinin neredeyse dörtte biri ormanlık alandır. %10 civarındaki tarıma elverişli arazisinde yetiştirilen başlıca tarım ürünü çaydır. Çay dışında yetişen fındık, kivi, mısır gibi ürünler çoğunlukla ilçe içerisinde tüketilmektedir. İlçede yapılan hayvancılığın da bu faaliyetle uğraşan ailelerin ihtiyacına yönelik olduğu söylenebilir.
İlçede süregelen silah üretimini yasal bir çerçeveye oturtmak amacıyla 1993 yılında kurulan Asilsan, Türkiye’nin ilk özel silah fabrikası olma özelliği taşımaktadır.
En büyük akarsuyu olan Fırtına Deresi’nde, elverişli pek çok parkur bulunduğundan rafting yapılabilmektedir.
ARDEŞEN’İN TARİHİ
Uzun yıllar Roma ve Bizans İmparatorluğunun yönetimi altında kalan Ardeşen, daha sonra Trabzon Rum Devletinin yönetimine girmiştir. 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Trabzon Rum Devleti yıkılınca Ardeşen Bölgesi de Osmanlı İmparatorluğuna katılmıştır.
Ardeşen, 1 Mart 1953 tarihinde İlçe olmuştur. Ardeşen adını alması bir rivayete göre şöyledir; Yavuz Sultan Selim Trabzon Sancak Beyi iken, Osmanlı tahtına sahip çıkmak ister ve bu amacı gerçekleştirmek için Kepa Sancak Beyi olan oğlunun yardımına gerek duyar. Yardım almak için sahil boyu bölgeden geçerken Fırtına Deresi’nde ağaç parçalarını görür. Bölge tamamen boş, bataklık ve çalılıktır. Çevresindekiler, kendisine bölgede kimsenin yaşamadığını söylediğinde; Yavuz Sultan Selim deredeki ağaç parçalarını göstererek “ Bu belde tenha değil, bakın dere yonga taşıyor. Bu yörenin ardı şendir” yani yüksek kesimlerde yerleşim birimleri olduğunu ifade eder. Ardışen sözcüğü zamanla halk dilinde Ardeşen olarak yerleşir.
İlçenin yüzölçümü 743 km² dir. Doğusunda Fındıklı, batısında Pazar, güneyinde Altıparmak Dağları ve kuzeyinde Karadeniz ile çevrilmiş olup, kıyı uzunluğu 10 km dir.
Sahilden 50 km kadar iç kısımlara uzanır. Bölgede Doğu Karadeniz Dağlarının uzantıları ve tepeleri yer alır. İlçenin akarsuları Fırtına Deresi, Durak Deresi, Tunca Deresi, Işıklı Deresi, Dolana Çayı ve Yeni yol Deresi’dir.
İlçeye 41 köy (Akdere, Akkaya ,Arıcılar ,Armağan,Aşağıdurak, Bayırcık, Beyazkaya, Çıraklar Doğanay, Duygulu, Düzköy, Eskiarmutluk, Gündoğan Güney, Hoşdere ,Kaçkar, Kirazlık ,Köprüköy ,Küçükköy Kurtuluş ,Manganez ,Önder,Ortaalan ,Özgür, Pınarlı, Pirinçlik, Şehitlik, Şendere Şenyamaç, Şenyurt, Serindere, Seslikaya, Sinanköy Yamaçdere, Yavuz, Yeniköy, Yeniyol, Yeşiltepe, Yukarıdurak, Yurtsever, Zeytinlik) ve 22 mahalle (Bahar Mahallesi ,Barış Mahallesi Baş Mahallesi,Cami Mahallesi,Cumhuriyet Mahallesi,Çiftekavak Mahallesi,Deniz Mahallesi,Düz Mahallesi,Elmalık Mahallesi,Fatih Mahallesi,Fırtına Mahallesi,Kahveciler Mahallesi,Kavaklıdere Mahallesi,Kuzey Mahallesi,Merkez Mahallesi,Müftü Mahallesi,Şentepe Mahallesi,Taşbaşı Mahallesi,Yavuz Selim Mahallesi,Yayla Mahallesi,Yeni Mahalles,iışıklı Mahallesi) bağlıdır.
Karadeniz ikliminin koşulları İlçe için de geçerli olup, kıyı kısımları ılık ve bol yağışlıdır. İç kısımlara gidildikçe iklim sertleşir. Yıllık ortalama sıcaklık 14–15 C derecedir.
Sarp ve engebeli arazi yapısının ve ikliminin de etkisiyle İlçe’nin bitki örtüsü, genelde 700–2.300 metre yüksekliğindeki kısımları kaplayan ormanlar oluşturmaktadır. Tarıma elverişli arazi % 13, orman alanı % 24, çayır mera alanı % 32, taşlık, kayalık, akarsu ve yerleşim alanı % 31‘dir.
COĞRAFYA
Karadeniz ikliminin koşulları İlçe için de geçerli olup, kıyı kısımları ılık ve bol yağışlıdır. İç kısımlara gidildikçe iklim sertleşir. Yıllık ortalama sıcaklık 14–15 C derecedir.
Sarp ve engebeli arazi yapısının ve ikliminin de etkisiyle İlçe’nin bitki örtüsü, genelde 700–2.300 metre yüksekliğindeki kısımları kaplayan ormanlar oluşturmaktadır. Tarıma elverişli arazi % 13, orman alanı % 24, çayır mera alanı % 32, taşlık, kayalık, akarsu ve yerleşim alanı % 31‘dir.