Kocaeli Rizeliler Derneği Biz Bir Aileyiz ve Hep Birlikte Daha da Güçlüyüz
MÖ 700’lü yıllarda Miyetos’lularca kurulmuş zamanla sırasıyla Roma, Bizans ve Pontus Rum egemenliği altında kalmıştır. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı dönemindeyken nahiye durumunda olan eski adı ‘Aspet’ olan ilçe, cumhuriyetin İlanından sonra bucak durumuna gelmiştir. 21.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla İlçe olmuştur.
İyidere ilçesi; Doğu Karadeniz Bölgesinde, Rize iline bağlı bir ilçe Belediyesidir. Yaklaşık yüzölçümü 25 kilometre karedir. Rize iline mesafesi 14 km’dir. Doğusunda yine Rize ilinin Derepazarı ilçesi (6km) Batısında ise Trabzon ilinin Of ilçesi (11 km) bulunmaktadır. Güneyinde Rize’nin Kalkandere ilçesi (16km), Kuzeyinde ise Karadeniz sahili vardır. Güneye gidildikçe rakım yükselir. Kıyıda iklim iç bölgelerine göre daha ılımandır. Ortalama sıcaklık 14 derece, ortalama yıllık yağış miktarı ise metrekareye 230 kilogramdır. İlçemizde 8 adet mahalle 7 adet köy oluşturmaktadır. Mahalleler Sarayköy , Yalıköy , Çanakçeşme , Üstüpiler , Yapraklar Fethiye , Fıçıtaşı , Hazar mahalleleridir.
1930 yılından 1990 yılına kadar 60 yıl nahiye olarak kalan İyidere 21.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla İlçe oldu.
İyidere İl’e 14 km uzaklıkta olup, 8 Mahalle ve 7 Köyü bulunmaktadır.
İlçe yüzölçümü yaklaşık 25 km² dir. Doğusunda Derepazarı, batısında Of, Güneyinde Kalkandere ve Kuzeyinde Karadeniz ile çevrilidir.
İlçe merkezi denizin kıyısında kurulmuş olmasına rağmen dağlık alanda yer alan İlçenin güneyini boydan boya bir duvar gibi kaplayan Doğu Karadeniz dağları ile doğu ve güneye gidildikçe rakım yükselir.
İlçe yerüstü kaynakları bakımından oldukça zengindir.
En önemli akarsuyu İyidere deresidir. Kıyı kesiminde ılık ve bol yağışlı bir iklim olmasına rağmen, içerilere doğru gidildikçe rakımın artmasıyla birlikte iklim sertliği görülür. Ortalama sıcaklık 14 derecedir. Yıllık yağış ortalaması metrekareye 230 kg’dır.
GEZİLECEK YERLER:
HACI EFENDİ CAMİSİ:
Eski bir caminin yerine, 1930’lu yıllarda yapılmıştır. Eski caminin ahşap ağırlıklı geleneksel bir cami olduğu tahmin edilmektedir. Bugünkü cami, zemin katında Kuran kursu ve harim katından meydana gelmektedir. Kırma çatılı bir yapıdır. Süsleme bakımından sadedir.
PİLEKİ MAĞARASI:
Bu mağaranın turizme kazandırılma çalışmaları sürdürülüyor. Mağaranın, günümüze kadar geziye açılan bölümünün uzunluğu: 1500 metre. Ancak, çalışmalar biraz önce söylediğim gibi sürdürülüyor.
Evet, bu mağara insan eliyle yapılmış. Bölge halkı tarafından, pileki taşı çıkartılmak için, MÖ.2300 lü yıllardan, günümüzden 30 yıl öncesine kadar kullanılmış. Ancak, teknolojik gelişmeler ve alışkanlıkların değişmesi nedeniyle, artık buradan taş çıkarılmıyor.
Pileki taşı ne amaçla kullanılıyordu? Pileki: bir zamanlar, ekmek pişirmek için, yöre mutfağında mutlaka bulundurulan bir taş idi. Ekmek: içi oyulmuş pileki taşı üzerinde pişiriliyormuş. Mağaradan: çevresi oyularak alınan taşların içleri oyulur, ihtiyaç fazlası ise, deniz yolu ile çevre yörelere pazarlanırmış.
Günümüzde: az da olsa, mısır ekmeği yapımında, pileki taşı kullanılıyor. Pileki taşının ekmek pişirmedeki en önemli özelliği: bünyesinde biriktirdiği ısıyı, hamura yavaş yavaş vermesi, kısa sürede soğumaması ve tam kıvamında bir pişirme sağlaması. Yöre halkı tarafından, ekmeğe farklı bir lezzet verdiği için önemsenen pileki taşını yapan usta sayısı, günümüzde yok denecek kadar azalmış.
Mağara bugün gezilebilecek durumda. İçinde biriken toprak tamamen çıkartılmış. Daha sonraki dönemde: burada bir sergi açılarak, pileki taşının çıkarılmasında kullanılan araçlar ile ekmek yapımında kullanılan eşyalar sergilenecekmiş. Bu sergi: mağarada, ekmeğin yapımının bütün aşamalarının gösterileceği müze şeklinde olacakmış. Ayrıca: mağara içinde, doğal yemeklerin sunulacağı bir restoran yapımı da, proje kapsamında.
İYİDERE PLAJI:
Rize ilinin en önemli plajıdır. Karadeniz otoyolunun sahil şeridinin büyük bölümünün doğal dokusunu bozması, buradaki plajın daha da öne çıkmasına neden olmuştur. Burası: Rize yöresinde, denize girilebilecek ender yerlerden biri. Hava sıcaklıklarının artması ile birlikte, burası, binlerce insana hizmet vermeye başlıyor. İyidere ilçesinde: Sarayköy ve Yalıköy plajları bulunuyor. Bu plajlar: gece saat 23.00’e kadar hizmet veriyor.
YALIKÖY:
Burası balıkçı kasabasıdır. Ayrıca fındık ta geçim kaynağıdır. Fatsa yolu üzerindedir.
Buranın en büyük özelliği: yerleşimin tam arkasında, güneşin doğduğu yerin tıraş edilmesidir. Böylece, güneş 15 dakika daha erken doğuyormuş. Dağın üstü tıraş edilmiş, kesilmiş gibi görünüyor. Ancak, güneşin 15 dakika erken doğması sonucunda, şehir merkezinde romatizmal hastalıklarda azalma görüldüğü istatistiklerle saptanmıştır.